скачать doc
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ы.АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ АКАДЕМИЯСЫ
ЕҢБЕККЕ БАУЛУ
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
1-4 сыныптар
Аcтана 2010
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ы.АЛТЫНСАРИН АТЫНДАҒЫ ҰЛТТЫҚ БІЛІМ БЕРУ АКАДЕМИЯСЫ
ЕҢБЕККЕ БАУЛУ
жалпы білім беретін мектептің 1-4 сыныптарына арналған
ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Астана 2010
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 09.07.2010 жылғы №367 бұйрығымен бекітілген
Бағдарлама авторлары: Сатканов О.С., Нуралиева С.К., Нурсеитова С.Д., Сатканова Г. О.
Жалпы білім беретін мектептің 1-4 сыныптарына арналған «Еңбекке баулу» оқу бағдарламасы. – Астана, 2010. – 21 б.
© Ы.Алтынсарин атындағы
Ұлттық білім беру академиясы, 2010
І. ТҮСІНІК ХАТ
«Еңбекке баулу» оқу пәні бастауыш білім беру деңгейінде оқытылады және «Өнер және технология» білім беру саласына енеді. «Еңбекке баулу» оқу пәні оқушының көркем безендіру, бейнелеу, құрастыру сияқты негізгі көркемдік әрекеттері арқылы олардың шығармашылық қабілеттерін дамытады. Еңбекке баулу тұлғаның эмоционалды-құндылық және сенсорлық мәдениетін дамытып, қоршаған орта мен өнердегі әсемдікті көру, бағалау және оларды өз қолымен жасау қабілеттіліктерін арттырады.
«Еңбекке баулу» оқу пәні әртүрлі өнер түрлері мен көркемдік әрекеттер мазмұнының кешені. Оқушылар «Еңбекке баулу» сабағында әртүрлі өнер шығармаларын көріп, қабылдау, зерделеумен қатар, дербес көркемдік шығармашылық әрекеттермен айналысады. Оқу материалына халықтық дәстүрлі және заманауи сәндік қолданбалы өнердегі ұлттық мәдени мұралар тәжірибесі негіз болып табылады.
«Еңбекке баулу» оқу пәнінің мақсаты – оқушының көркемдік шығармашылық әрекеттерін әсемдікті көру, қабылдау арқылы қалыптастыру, бейнелеу, безендіру, құрастыру сияқты көркемдік іс-әрекеттеріне қажетті дағдылары мен шеберліктерін шыңдау болып табылады және оқушылардың еңбекке деген оң көзқарастарын қалыптастыру.
«Еңбекке баулу» оқу пәнінің міндеттері:
бейнелеу өнерінің түрлерімен (сәндік-қолданбалы өнер, кескіндеме, сурет (графика), мүсіндеу және сәулет өнері) таныстыру;
оқушыларды әсемдікті бақылау, көру, зерделеу, эстетикалық сезімде әсерлену арқылы сурет салу, мүсін жасау, жапсырмалау және құрастыру сияқты көркемдік әрекеттеріне баулып, үйрету;
оқушыларға әртүрлі материалдармен (қағаз, бояу, мата, ермек саз, табиғи материалдар және заманауи технологиялық материалдармен және т.б.) жұмыс жасаудың техникалық тәсілдерін меңгерту;
көркем еңбек сабағында қолданатын арнайы терминдермен және ұғымдармен таныстыру.
«Еңбекке баулу» оқу пәнінің мазмүны төмендегідей бөлімдерді қамтиды:
Техникалық еңбек. Қағаз, қатырма қағазбен, тоқыма, табиғи материалдармен, ағашпен және сымтемірмен, техникалық үлгілермен жұмыс.
Көркем еңбек. Сәнді-қолданбалы қолөнер бұйымдарымен таныстыру: ұлттық киімдер, зергерлік бұйымдар, жиһаз, ыдыс-аяқтар, түрлі тұрмыс бұйымдары; бұл бұйымдарды әртүрлі ою-өрнектер (геометриялық, зооморфтық, әсімдік) қолдану арқылы дайындау. Өру элементтерімен таныстыру.
Дизайн. Көркем безендіру; түрлі түсті қағаздар мен матадан әртүрлі бұйымдарды құрастыру және жасау, оларды ұлттық ою-өрнек элементтерін безендіруде қолдану.
Тұрмыстык, еңбек. Өзінің киімдерін, оқу жабдықтарын күту; гигиенаны сақтау; мектептің (сынып) аумағын жинаудағы бүкіл мектептік түрлі шараларға қатысу. Бөлме өсімдіктерін күту.
Бұл бөлімге сабақ уақытында жалпы жүктемеден оқу уақыты бөлінбейді, қажетті дағдылар оқу-тәрбие үрдісі барысында меңгеріледі.
Оқушылардың жас ерекшелігі ескеріле отырып, бірінші, екінші сыныптардағы «Еңбекке баулу» пәнінің бағдарламасында «Дизайн» бөлімі енгізілмеген, соңдай-ақ «Техникалық еңбек» бөліміңде ағаш және сымтемірмен жұмыс істеу түрлері көзделмеген.
Тәрбиелей отырып үйрету (эстетикалық сезімін дамыту, еңбекке құрметпен қарауды дарыту, ұлттық мәдени мұраларды тиімді пайдалану) ұстанымы – бұл шығармашылық пен оқу міндеттерінің бірлігінде тұжырымдалады. Үйретудің көрнекілік әдістері мен тәсілдері – шебер, суретші, сәулеткер және т.б өнер иелерінің шығармаларын, үлгілер және өзге көрнекі құралдарды оқушыларға көрсету; жекелеген заттарды, бұйымдарды зерделеп, қарап көру; бейнелеу, безендіру, құрастыру, тоқу, жапсырмалау және т.б. әдіс-тәсілдерді көрсету.
Бастауыш сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне сәйкес қабылдау, ойлау, қиялдау қабілеттерін ескеру – олармен жұмыс жүргізуді үйретудің мазмұнын, әдістері мен тәсілдерін дұрыс құруға негіз болады.
Оқушылардың көркемдік шығармашылық жұмыстарды орындаудың сан алуан техникасын (сурет салу, мүсіндеу, жапсырмалау, құрастыру және т.б.) білуі, әртүрлі бейнелеу шеберліктерін (қылқаламмен, бояумен, қайшымен, стекамен және т.б. жұмыс істеу) меңгеру барысында көркемдік әрекеттері бейнелеу, безендіру, құрастыру сияқты көркемдік әрекеттердің үш формасының негізінде іске асырылады.
Бастауыш мектептің төменгі сынып оқушысында көркемдік әрекеттердің бір түрі екінші түрінен ажырамастай, тұтас қабылданады, себебі бала ойын түрінде өнер түрлеріндегі бейнелеу, безендіру, құрастыру әрекеттерімен жүйелі түрде айналысады. Оқу жылындағы барлық сағат саны:
1 сынып - аптасына 2 сағат – барлығы – 68 сағат;
2 сынып - аптасына 2 сағат – барлығы – 68 сағат;
3 сынып - аптасына 2 сағат – барлығы – 68 сағат;
4 сынып - аптасына 2 сағат – барлығы – 68 сағат.
«Еңбекке баулу» оқу пәні мазмұнының вариативті бөлігі бастауыш білім берудің Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты шеңберінде дайындалған қосымша оқу бағдарламаларын іске асыруға бағытталған. Көркемдік білім мазмұнындағы кескіндеме, мүсіндеу, керамика, көркем кестелеу, тоқу, құрастыру және заманауи көркемдік материалдармен жұмыс жасау технологиясын тереңірек оқытып, үйрету үшін және «Мәдени мұра» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру үшін төмендегідей қосымша сабақтарды ұсынуға болады:
1 сыныпта: «Түрлі-түсті әлем», «Туған өлкенің сұлу табиғаты», «Әсем қала-Астана».
2 сыныпта: «Өнер мұражайлары», «Көне ескерткіштер».
3 сыныпта: «Халық қол өнер шеберлері», «Шебер қолдар».
4 сыныпта: «Әсемдік әлемінде», «Дизайн», «Мемлекеттік рәміздер».
ІІ. ОҚУ ПӘНІНІҢ БАЗАЛЫҚ МАЗМҰНЫ
1 СЫНЫП
(барлығы 68 сағат, аптасына 2 сағат)
Техникалық еңбек (48 сағат)
Қағаз, қатырма қағазбен жұмыс (20 сағат)
Техникалық мәліметтер. Қағаздың маңыздылығы, қасиеттері, ерекшеліктері. Қағаздың түрлері, қолданылуы. Түс үйлесімділігі. Желімнің түрлері. Қиып жапсыру. Оригами. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дай-ындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Бүктеу, қаттау өлшеу, белгілеу, сызу, жырту, қию, желімдеу. Материалдарды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Қиып жапсыру: бағдаршам, оюлар, гүл. Оригами: құс, балық, үйрек, бақа, қамзол, қалпақ, мысық. Жасайтын бұйымдар: хатқалта, шырша ойьншықтары, тұқым салатын қалташық, ойыншық, қорап, зырылдауық. Композиция құрастыру.
Тоқыма материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Маталардың түрлері, қолданылуы. Өңі, теріс жағы. Матаны қию. Жіптердің түрлері, қолданылуы, ерекшеліктері. Жіпті қажетіне қарай үзу, ұшын түйіндеу. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайыңдау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, пішу, қию, үзу, желімдеу. Мата мен жіптерді үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: кітап арасына салатын қыстырғыш жолақ, шашақ бау, жіптерді өру. Матадан қиып жапсыру: ою-өрнектер, қоян. Жіп және мата түрлерінен жиынтықтар (коллекция) дайындау. Композиция құрастыру.
Табиғи материалдармен жұмыс (14 сағат)
Техникалық мәліметтер. Табиғи материалдардың қасиеттері, олардың қолданылуы. Демалыс орындарына экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтаужәне тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу желімдеу, біріктіру. Материалдарды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар:ыдыс-аяқтар, көкөніс, жеміс-жидектер, балық, құс, көбелек, үйрек, желкенді қайық, балапан, қоян. Композиция құрастыру «Құмырадағы гүлдер».
Техникалық үлгілеу ( 6 сағат)
Техникалық мәліметтер. «Конструктор» бөлшектерімен таныстыру. Дайын жиынтықтармен бұйымдарды құрастыру туралы мәлімет. Үлгілер, модельдер және техникалық суреттер туралы түсінік. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Әртүрлі бұйымдарды құрастыру. Бұранда, гайканың көмегімен бөлшектерді біріктіру, босату, қатайту.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Құрастыратын бұйымдар: таразы, әткеншек, арба, саты, көтергіш кран; геометриялық пішіндер (үшбұрыш, төртбұрыш, шаршы).
Көркем еңбек (20 сағат)
Ұлттық киімдер (10 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық киімдердің түрлері. Жазда және қыста киетін киімдер. Әйелдер мен ерлер киімдерінің түрлері. Түрлі материалдардан киімдерді қиып жапсыру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау жөне тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнының тазалығын сақтау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Пішу, өлшеу, белгілеу, қию, біріктіру. Материалдарды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: берік, сәукеле, тақия, шапан, қамзол, көйлек, етік, мәсі, кебіс, шалбар, белдік.
Ыдыс-аяқтар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Мүсін туралы түсінік. Түрлі заттардан жасалынатын ыдыс-аяқтар. Оларды безендіру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалык-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Сазбалшық пен ермексаздан түрлі ыдыс-аяқтарды мүсіндеу, өрнектеп безендіру. Қағаз бен матадан ыдыс-аяқтарды қиып жапсыру. Өлшеу, кұрастыру, кию, желімдеу. Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар, оларды безендіру: кесе, тегене, шөміш, қасық, леген, тостақ, керсен.
Зергерлік бұйымдар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Зергерлік бұйымдардың тұрмыста қолданылуы. Зергерлік бұйымдарды ою-өрнекпен безендіру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналык талаптарды орындау. Жұмыста қолданылатын әдістер. Жүмсақ сымдарды ию, қию, бөлу, орау, байлау.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: жүзік, білезік, сырға, түйме, қапсырма.
Ұлттық бұйымдар (2 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық бұйымдардың түрлерінің маңызды қызметі және тұрмыста қолданылуы. Ою-өрнектермен безендіру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Материалдарды пішу, белгілеу, сызу, жырту, қию, желімдеу, құрастыру, біріктіру. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: құрақ жастықша, сырмақ, алаша, кілем.
2 СЫНЫП
(барлығы 68 сағат, аптасына 2 сағат)
Техникалық еңбек ( 44 сағат)
Қағаз, қатырмақағазбен жұмыс ( 18 сағат)
Техникалық мәліметтер. Қатырмақағаздың және желімнің ерекшеліктері, қолданылуы. Қағаздың қатырмақағаздан айырмашылығы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орыңдау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Қатырмақағазды өлшеу, белгілеу, ию, қию, желімдеу, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: түрлі шырша ойыншықтары, жартылай бетперделер (маскалар), жол белгілері, қорап. Оригами: бақа, мысық, күшік, үй хайуанаттары, қарға балапаны; желкенді қайық, сағат, кітап арасына салатын жолақ, жіп орайтын катушка, жалаушалар, сумка тоқу; қозғалмалы ойыншықтар. Композиция құрастыру «Аквариумдағы балықтар».
Тоқыма материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Өсімдік талшықтарынан алынатын маталар: олардың түрлері, қолданылуы. Инеге жіпті сабақтау, ұшын түю. Тігіс түрлері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, матаны пішу, қию, тігу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Матаны қиып жапсыру, қолмен тігу әдістері, түсті жіптер арқылы сәндеп тігу (изонить), жіптерді өру, түйме қадау. Жасайтын бұйымдар: кітап арасына салатын жолақ, қалпаққа арналған шашақ бау.
Табиғи материалдармен жұмыс ( 12 сағат)
Техникалық мәліметтер. Жергілікті жердегі табиғи материалдар туралы мәлімет. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Белгілеу, өлшеу ию, қию, тесу, желімдеу, біріктіру. Материалдарды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар:үй құстары, хайуанаттар, кірпі, көбелек, қоңыз, өрмекші ,тасбақа. Композиция құрастыру «Аквариумдағы балықтар» «Жайлауда», «Табиғат аясында».
Техникалық үлгілеу (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. «Конструктор» бөлшектерінің жиынтығы (винт, кілт, гайка, бұранда). Бұйымдарды құрастыру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Дайын бөлшектерді бұрап босату, біріктіріп қатайту.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Құрастыратын бұйымдар: машина, бағдаршам, көтергіш кран, таразы, ұшақ, тікұшақ, қайық, кеме, желкенді қайық.
Көркем еңбек (24 сағат)
Ұлттық киімдер (10 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық киімдер туралы мәлімет. Ұлттық киімдердің тігілуі, қолданылуы, қиып жапсыру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, пішу, қию, тігу, желімдеу, біріктіру. Материалдарды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: қалпақ, сәнделген тақия, шапан, тұмақ, сәукеле, кимешек, көйлек, етік, мәсі-кебіс, шалбар, тон.
Ыдыс-аяқтар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Тұрмыста қолданылатын ыдыс-аяқтар. Ыдыс-аяқтағы ұлттық ою-өрнек. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын тиімді пайдалану.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Ермексаз бен сазбалшықтан ыдыс-аяқтарды жапсырмалау. Әртүрлі материалдардан ыдыс-аяқтарды қиып жапсыру. Өлшеу, белгілеу, қию, желімдеу, тігу, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: тостақ, шөміш, қасық, тегене, тарелка.
Зергерлік бұйымдар (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. Зергерлік бұйымдардын түрлері, олардың қолданылуы. Зергерлік бұйымдардағы ою-өрнек түрлері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Иілгіш сымтемірлерді майыстыру, бұрау, кесу, қию, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: шынжыр, сырғалар, сақина, білезік, сағаттың бауы, ілгектер.
Ұлттық бұйымдар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық бұйымдардың тұрмыста қолданылуы. Олардың безендірілуі. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын тиімді пайдалану.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, қию, желімдеу, біріктіру, тігу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: қуыршаққа арналған кілемше, сырмақ, тұскиіз, кесе қап.
3 СЫНЫП
(барлығы 68 сағат, аптасына 2 сағат)
Техникалық еңбек (32 сағат)
Қағаз, қатырмақағазбен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Қағаз бен қатырмақағаздың қолданылуы ерекшеліктері. Графика туралы қысқаша түсінік. Сызықтың түрлері. Ою-өрнек элементтерін дұрыс орналастыру. Ою-өрнектердің түстерінің үйлесімділігі. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Жоспар бойынша жұмыс жасау. Қағаз, қатырмақағазды өлшеу, сызу, белгілеу, қию, желімдеу, жапсыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: қақпақты қорап (ою-өрнекпен әшекейленген), кітапқа салатын қыстырғыш, папье-маше, жеміс-жидектер, үй жиһаздары, бас киімдер, папкалар.
Тоқыма материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Мақта мен кендірден жасалатын бұйымдардың ерекшеліктері (тігу, кестелеу, шашақтау). Әртүрлі маталар, олардың қолданылуы. Қолмен тігу. Жіп түрлері (жуан, жіңішке, түрлі-түсті). Әр түрлі маталардың түстерінің үйлесімділігі, олардың жазықтықта дұрыс орналасуы. Тігін шеберханасына экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналык талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Матаны өлшеу, белгілеу, пішу, қию, желімнің көмегімен жапсыру. Матаны үнемді пайдалану. Ине, оймақты дұрыс пайдалану техникасы. Тігу түрлері және кестелеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Матаны қиып жапсыру.Жасайтын бұйымдар: жең ұшы, беторамал, ине шаншитын жастықша, қуыршаққа арналған алжапқыш, кітап арасына салатын қыстырғыш. Қол және сәнді тігістерді орындау.
Табиғи материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Табиғи материалдардың түрлері, ерекшелігі. Жазық және көлемді табиғи материалдар. Шығармашылық тапсырма түрлері. Табиғатқа экскурсия. Кауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау, Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Материалдарды желім көмегімен біріктіру. Материалдарды үнемдеп, құралдарды
тиімді пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Ертегі тақырыбы бойынша композиция құрастыру «Үй жануарлары», «Құстар», «Қысқы көріністер».
Техникалық үлгілеу (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Техникалық және ауыл шаруашылық мамандықтар. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Бұйымдарды бірікгіру. «Конструктор» бөлшектерімен жұмыс. Бұйымдарды болт пен шуруп көмегімен біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Құрастыратын жүмыстар: үй жиһаздары, машиналар, әткеншек, таразы, ауыл шаруашылық техникалары.
Ағаш, сымтемірмен жұмыс (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ағаш пен сымтемір: түрлері, тұрмыста қолданылуы. Ағаш шеберлері және ағаштан жасалатын бұйымдар. Ағаш шеберханасына экскурсия .Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, аралау, жону, бетін тегістеу. Қолара, қыларамен жұмыс. Ағаш, сымтемірді үнемдеп, тиімді жұмыс істеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: нан кесетін тақтайшалар; құстың, жабайы аңдардың, жәндіктердің бейнелері (сымтемір); ыдыс-аяқтар.
Көркем еңбек (28 сағат)
Ұлттық киімдер (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық киімдер және олардың түрлері. Қыз балалар мен ұл балалардың бас киімдерінің
айырмашылығы. Шаблон бойынша ұлттық киімдерді пішу.Ою-өрнектің түрлері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, қию біріктіру, желімдеу. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар-қамзол, көйлек, бөрік, тақия, шапан, мәсі, кебіс, белдемше етік, кимешек.
Ыдыс-аяқтар (10 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ыдыс-аяқ түрлері. Түрлі материалдардан ыдыс-аяқтардың жасалуы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, қию, желімдеу.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: тегене, табақ, кесе, қасық, шәйнек, шөміш, құмған, керсен, шелек, күбі, келі, келісап.
Зергерлік бұйымдар (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. Сымтемір, пластмассалардың қасиеттері, түрлері, олардың қолданылуы. Әшекейлік бұйымдар мен ою-өрнектер. Зергерлік бұйымдардың үлгілері. Көрме, зергерлік шеберханаларға экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Ию, бұрау, бөлу, қию, өрнектеу. Құралдарды тиімді пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: сырға, сақина, білезік, моншақ, алқа, қапсырма, шолпы (иілгіш сымтемірден жасау).
Ұлттық бұйымдар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Сәнді-қолданбалы қолөнер. Ұлттық бұйымдар: кілем, сырмақ, тұскиіз, текемет, киіз, алаша. Олардың тұрмыста қолданылуы және түрлері. Ою-өрнек, құрақ түрлері. Бұйымдарды жасаудағы түс үйлесімділіктері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Әр түрлі материалдарды үлгі бойынша: белгілеу, кесу, біріктіру, тігу, желімдеу. Құрақ маталардан композиция құрастыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар:сырмақ, қуыршаққа арналған кілемше, құрақ көрпеше, құрақ жастық, тұскиіз, алаша.
Дизайн (8 сағат)
Түсті қағаз және тоқыма материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Дизайн туралы түсінік. Қағаз, мата және әртүрлі материалдар. Бұйымдарды безендіруде қажетті түс үйлесімдіктері. Сәулет өнері туралы қысқаша түсінік. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Қағаз бен матаны өлшеу, пішу, белгілеу, сызу, қию, желімдеу. Заттардың пропорциясын табу және түс үйлесімдіктерін сақтау.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: үй жиһаздары, киіз үйдің интерьері, киім-кешектер, сәукеле, ыдыс-аяқтар, торсық.
Түрлі материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Материалдардың түрлері. Олардың біріктірілу және безендірілу ерекшеліктері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Ию, бүктеу, бұрғылап тесу, біріктіру, құрастыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: жиһаз, үй мүліктері, шым ши, ыдыс-аяқтар, гүлдер, жабайы андар мен құстар.
4 СЫНЫП
(аптасына 2 сағат, барлығы – 68 сағат)
Техникалық еңбек ( 32 сағат)
Қағаз, қатырмақағазбен жұмыс ( 8 сағат)
Техникалық мәліметгер. Жазық бұйымдар. Қағаз, қатырмақағаздан көлемді бұйымдар жасау. Папье-маше. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Бүктеу, қаттау, белгілеу, өлшеу, сызу, қию, желімдеу, құрастыру. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: папье-маше (көлемді ойыншықтар), қозғалмалы ойыншықтар. Сюжетті композиция құрастыру: «Алатау аясында», «Жазғы демалыс», «Жайлаудағы табиғат».
Тоқыма материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Маталардың түрлері, олардың қолданылуы. Жасаңды маталар. Жұмсақ ойыншықтар жасау технологиясы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, қию, түйме қадау, тігу. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: кілемше, алжапқыш, жұмсақ ойыншықтар (тасбақа, қоян, ит, мысық). Түрлі түймелерді қадау. Бет орамалды кестелеу. Түсті жіптер арқылы сәндеп тігу (изонить).
Табиғи материалдармен жұмыс (8 сағат)
Техникалық мәліметтер. Табиғи материалдардың түрлері. Терек үлпілдегі, ағаш қанатшаларының, сабанның ерекшелігі, қолданылуы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және
тазалық-гигиеналық талаптарды орыңдау.Жұмыста қолданылатын әдістер. Кесу, жону, желімдеу, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жазық және көлемді табиғи материалдардан композиция құрастыру: «Қысқы каникул», «Атаммен бірге», «Балық аулау». «Құстарға жем беру», «үй хайуанаттары».
Техникалық үлгілеу ( 4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Электр жүйелері. Қарапайым шартты схемалар (гальваникалық элементтер, батареялар, электр шамы, электрқондырғылар, электр желісі, олардьі біріктіру). Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. «Конструктор» бөлшектерін жинау. Қозғалмалы және қозғалмайтын бөлшектерді босату, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Құрастыратын бұйымдар: машиналар (электр жүйелерімен жүретін), трактор, ұшақ, тікұшақ.
Агаш, сымтемірмен жұмыс (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ағаш және иілгіш сымтемір: түрлері және олардың қолданылуы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Аралау, кесу, бөлу, желімдеу, біріктіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: нан кесуге арналған сәнді тақтайша, оқтау, көрсеткіш, үй хайуанаттарының бейнелері.
Көркем еңбек (26 сағат)
Ұлттық киімдер (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық киім түрлері, оларды безендіру. Әртүрлі материалдардан (қағаздан, матадан) ұлттық киімдердің үлгілерін пішу, тігу, безендіру. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Пішу, өлшеу, белгілеу, қию, тігу, желімдеу. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Ою-өрнекпен безендірілген ұлттық киімдер: сәукеле, кимешек, тұмақ. Кестеленген тақия.
Ыдыс-аяқтар (10 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық ыдыс-аяқ түрлері, олардың тұрмыста қолданылуы. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, болу, желімдеу, біріктіру, мүсіндеу, безендіру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар, оларды безендіру: күбі, шөміш, құмыра, леген, шәйнек, ағаш тостақтар, ағаш қасықтар, қыш аяқ, керсен.
Зергерлік бұйымдар (6 сағат)
Техникалық мәліметтер. Сәнді-қолданбалы қолөнер. Зергерлік бұйымдарды жасау технологиясы. Мұражай, шеберханаларға экскурсия. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Белгілеу, өлшеу, ию, қию, біріктіру, құрастыру.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: қамшы сабы, қапсырма, білезік, сырғалар, шолпы, ағаш түймелер, жүзіктер.
Ұлттық бұйымдар (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Ұлттық бұйымдар жасау технологиясы. Ұлттық бұйымдарды жасауда ою-өрнектердің алатын орны, түс үйлесімділіктері. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау.
Жұмыста қолданылатын әдістер. Бүктеу, қаттау, қию, біріктіру, желімдеу. Материалды үнемдеп пайдалану.
Шамамен берілетін тапсырмалар. Жасайтын бұйымдар: түрлі түсті қағаздардан және мата қиқымынан: кілемше, сырмақ құрақ көрпеше, құрақ жастық, алаша.
Дизайн (10 сағат)
Түсті қагаз және тоқыма материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (4 сағат)
Техникалық мәліметтер. Қағаз және тоқыма материалдардан жасалынған бұйымдарды конструкциялау. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, бүктеу, қаттау, белгілеу, сызу, қию, желімдеу, біріктіру. Шамамен берілетін тапсырмалар. Бөлме интерьері, дастархан мәзірі, киіз үйдің сыртқы түрі, қазіргі кездің киімі мен ұлттық киімдер.
Түрлі материалдарды пайдаланып бұйымдарды конструкциялау (6 сагат)
Техникалық мәліметтер. Киіз үйдің макетін конструкциялау. Қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау және тазалық-гигиеналық талаптарды орындау. Жұмыс орнын дайындау. Жұмыста қолданылатын әдістер. Өлшеу, белгілеу, пішу қию, өру, тоқу, түю. Материалды үнемдеп пайдалану. Шамамен берілетін тапсырмалар. Киіз үйге жиһаздарды орналастыру. Сыныпты безендіру. Жаңа жыл шыршасын безендіру. Бетперделерді безендіру. Дастархан мәзірі.
ІІІ. Оқушылардың білім, білік және дағдыларына қойылатын талаптар
1 сынып оқушылары үшін
Білуі тиіс:
еңбекке баулу өнерінің түрлерімен (сәндік-қолданбалы өнер, кескіндеме, сурет (графика), мүсіндеу және сәулет өнері) танысады;
көркем шығармашылық жұмыстарда қолданатын материалдарға сәйкес жұмыс орнын ұйымдастырады (оқытушының көмегімен);
материалдың атауы, қол еңбегіне арналған құрал-саймандар, олардың қолданылатын орны, тазалық сақтау және қауіпсіздік ережесін сақтайды;
материалдардың түрлерін (табиғи материалдар, қағаз, жұқа картон, мата, желім), олардың атаулары мен ерекшеліктерін ажыратады.
тік, көлбеу, жатық, ойық, толқын, торкоз сызықтарды қағаз бетіне түсіру, орналастыруды орындай алуы;
қарындашты, акварель бояуларын, гуашь бояуларын, тушты, қаламұшты, сазбалшықты пайдаланады;
әртүрлі өрнек элементтерін қылқаламмен қағаз бетіне түсіруді біледі;
құрастыру әрекеттеріндегі қатырма қағазбен жұмыс істеуде материалдардың фактурасын ажыратады;
көркем шығарманы орындаудың техникалық тәсілдерін түсіңдіре алады;
көркем шығармалардың белгілі сюжеттерін сурет пен композициялық шешім арқылы өз түсінігі бойынша көрсете алады;
қазіргі заман техникасында әр түрлі бұйымдар жасай алады, қағаз пластикасы, икебана, коллаж, батик, дизайн өнер түрлерін ажырата біледі;
әр түрлі көркем материалдардан халық өрнектерінің элементтерін орындауды, дәстүрлі тәсілде композиция кұрастыруды меңгереді;
көркем көрмелер үшін орындалған жұмыстарды таңдап алуы және оларды орналастыра алады.
2-сынып оқушылары үшін
Білуі тиіс:
орындалған жұмыстардың (кезең бойынша және тұтас) сапасын (дәлдік, ықшамдылық) бақылайды;
көркемдік әрекеттердің негізгі үш түрін жазықтық бетінде және көлемдік бейнелеу, кұру немесе жазықтықта, көлемде және кеңістікте көркемдік құрастыруды біледі;
әртүрлі көркемдік материалдарды қолдану арқылы безендіру немесе сәндік көркемдік әрекеттерді меңгереді;
әртүрлі өнер түрлерін көркемдік-эстетикалық тұрғыдан қабылдау дағдыларын меңгереді;
көркем шығармадағы негізгі ой түйінін анықтай алады;
көркем шығармалардың жанрларын ажырата алады;
тақырып, композиция, жанр, сюжет, салыстыру сияқты ұғымдарды түсіндіре алады;
берілген немесе еркін тақырыпқа эскиз құра алады, кескіннің логикалық бірізділігін қадағалай біледі;
композициялық орталықты, көркем шығарма сюжетін анықтай алады;
көркем шығарма кейіпкерлерінің іс-әрекеттерін, жағымды, жағымсыз қылықтарын өз сөзімен айтып түсіндіре алады, күнделікті тіршілікте кездесетін жағдаяттарға өзінің эмоционалды қатынасын білдіре алады;
көркемдік бейнелеу, безендіру, құрастыру іс-әрекеттердің түрлерін ажыратады;
көлемдік жұмыс жасаудың тәсілдерін мүсіндеу, қағазбен жұмыс арқылы іске асырылатынын біледі;
ою-өрнектердің өмірде қолданылуы, оның көркемдік-сәнді заттар бейнесіндегі мән-мағынасын түсінеді және халық өнерімен байланысын біледі.
3-сынып оқушылары үшін
Білуі тиіс:
табиғаттағы эстетикалық құбылыстарды бақылауын, тануын, қабылдауын арттырады және адамдар жасаған әсемдікке деген өзінің эмоционалды үн қатуын дамытады;
үлгі, сызба, сурет, схемалар мен нұсқаларға сүйене отырып, (оқытушы көмегімен) орындалған (тапсырмаға) талдау жасайды; практикалық тапсырмаларды орындаудың бірізділігін жоспарлайды;
кескіндеме түрлерін: қондырғылы, монументальді, сәндік, миниатюра;
мүсін әнері түрлерін: рельеф, бюст, түлғалық, ескерткіш түрлерін ажыратады;
көркем кәсіпшілік пен қол өнер жұмыстарының түрлерін: зергерлік, ағаш өңдеу, керамика, көзешілік салаларын біледі;
көркемдік- шығармашылық бейнелеу әрекеттерін меңгереді;
көркем еңбек сабағында қолданатын арнайы терминдермен ұғымдарды түсінеді;
бейнелеу әрекетінің компоненттерін (сызық, жағылым, дақ, түс, симметрия, сурет, ою, өрнек, жазықтық және көлемдік бейнелеу, рельеф, мозаика) жұмысты орындау барысында қолданады;
заттар әлемін, өсімдіктер мен жан-жануарлар әлемін бейнелеу, кеңістіктік пен кеңістіктік құрылым құрудың бастапқы дағдыларын меңгереді;
жазықтық бетінде және көлемді түрде (ермексаз, сазбалшықпен) адамды бейнелеу жайлы алғашқы мағлұматтар алады, қарапайым портреттік суреттер салады;
бір бөлшектік және көп бөлшектік құрылымды ажыратады;
қарапайым бұйымдарды жасаудағы белгілеу, жинақтау, жиектеудің технологиялық бірізділігін біледі;
сәндік өнер және бейнелеу өнеріндегі ырғақ, колорит, фактура, бөліктердің аралық қатынасы, композиция жайлы ұғымын қалыптастырады.
4-сынып оқушылары үшін
Білуі тиіс:
кескіндеме, графика, мүсін, дизайн, сәулет өнері, сәндік-қолданбалы өнер түрлеріндегі көркемдік-шығармашылық жұмыстардың алғашқы дағдыларына ие болады;
өнер түрлерінің адам өміріндегі алатын орнын түсінеді; көркем еңбек сабағында қолданатын арнайы терминдермен және ұғымдарды өнермен қатынаста қолданады;
көркемдік материалдардың бояу, гуашь, акварель, пастель және борлар, көмір, қарындаш, ермексаз, құрастыру үшін қағаздардың мәнерлеу мүмкіншіліктерін меңгереді;
мемлекеттік рәміздерді, тарихи және туған жер мәдениетінің белгілі ескерткіштері жайлы біледі;
өнер шығармаларына талдау жасауды, көргендерін айтып беруді үйренеді; әртүрлі өнер түрлерінің бейнелеу тілінің ерекшеліктерін және олардың әлеуметтік рөлін – адам мен қоғам өміріндегі мәні жайлы бастапқы ұғымға ие болады;
өз бетімен шығармашылық әрекеттер жасаудың тәжірибесін меңгереді, сондай-ақ ұжымдық шығармашылықпен айналысу дағдыларына ие болады;
көркемдік мән-мағынаны көрсету арқылы, тебіреніс көңіл-күйін көрсету дағдылары арқылы, көркемдік шығармашылық әрекеттерде өзінің қатынасын, көзқарасын білдіреді және өнер шығармаларын, өз құрбыларының шығармашылығын қабылдауда өзінің ойын айтып жеткізеді;
адамның тұрмыс-тіршілігінде шеберлер, суретшілер, мүсіншілердің бұйымдық, заттық әлемді жасаудағы, адамдардың қарым-қатынасын ұйымдастырудағы атқаратын қызметі мен рөлін біледі;
бүктеу, шаблон бойынша белгілеу тәсілдерін біледі;
әртүрлі желім түрлері (ПВА желімі) арқылы біріктіру тәсілдерін ажыратады;
әрлеудің түрлерін (боялармен бояу, аппликациямен, түзу тігістермен және өзге элементтермен) біледі;
бейне немесе зат жасау үшін қолданылатын материалдардың мүмкіндіктерін (бейнелеу-мәнерлеу және графикалық) шығармашылық әрекеттерде қолданады;
көркемдік-шығармашылық және еңбек әрекеттерінің байланысында көркем еңбек сабақтарында алған білімдерінің көмегімен бейнеленетін ойды іске асырады;
бейнелеу безендіру, құрастыру іс-әрекеттерінің ( табиғи материалдарды дайындау тәсілдері; түрлі-түстерді араластырып жаңа бояу түрін шығару; эскиз жасау, графикалық суреттер салу; папье-маше – желім мен қағазды біріктіріп материал дайындау) компоненттерін меңгереді;
ұжымдық шығармашылық әрекеттер негізінде жобалық жұмыс жасайды (сәулет өнері - әсем ғимараттар).
ІV ОҚЫТУДЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ЖҮЙЕСІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Мектептің бастауыш деңгейінде еңбекке баулу пәнінің басты мақсаты - оқушылардың еңбекке деген оң көзқарастарын қалыптастыру.
Бұл мақсат мынадай міндеттерді анықтайды:
еңбекке баулу сабағында оқушылар жұмыс орнында материалдар мен құралдарды дүрыс орналастырып қоя білуге үйрету;
жұмыста қолданылатьш материалдарды үнемді жұсауға үйрету;
әртүрлі бүйымдарды дайындау барысында эстетикалық талғамын қалыптастыру, оларды құастыруға жөне безендіруге үйрету;
сәнді-қолданбалы қолөнер туралы түсінік қалыптастыру.
Үйретудің көрнекілік әдіс-тәсілдері ішінен суретші шығармасын пайдалануда төменгі сынып оқушысы жас ерекшелігіне байланысты картинаны көре отырып, жердің, аспанның орналасуы бір сызықтың бойында емес, үлкен белдеуде бейнеленетін заттар алыстаған сайын жоғары, жақындаған сайын төмен, қағаз бетінің шетіне таман орналасатынын өзі көреді. Ал мүсіндеуде бұл көркемдік қабылдау олардың іс-қимылдарына сәйкестікте: қатарлас, бір-бірінен алыс, бір-бірінің артында және тағы басқа орналастыру арқылы шешіледі. Сондай-ақ бұл технология саусақ қимылдарын дамыту үшін аса маңызды.
Мамандар бүгінде адам миының оң және сол бөліктері өз қызметтерін біркелкі атқармайтынын дәлелдеп отыр. Сол жақ бөлігі жүйелі білім мен ойлауға бейімделген. Көптеген ғалымдар біздің қазіргі өркениетімізді «сол бөліктілер» есесіне құрылған деп атап, оң жақ бөлігіміздің мүмкіншіліктерін көп пайдаланбайтынымызды дәлелдеп көрсетті. Оқу үрдісін жүргізуде оң жақ ми бөлігі жетіліп жұмыс жасаса, бұл педагогика ғылымы үшін тиімді болар еді.
Құрастыру яғни конструкциялау бейнелеу және техникалық болып екіге бөлінеді. Құрастыру жұмыстарын тек техникалық жағынан қарастыру төменгі сынып оқушылары үшін қызықты емес. Сол себепті 6 жастағы бала үшін оқу үрдісіне ойындық әрекет түрлерін енгізу маңызды болмақ. Құрастыру (конструкциялау) барысында бала ойын қатынастарына түседі, ондағы әртүрлі рөлдерді орындайды. Заттардың эстетикалық қасиеттерін бағалау шеберлігін тәрбиелеу, бұйымдардың әсемдігіне назар аударуына алып келеді.
Бастауыш білім беру деңгейінің 1-2 сыныптарында еңбекке баулу, оқытып үйрету қоршаған орта құбылыстарын эстетикалық тұрғыдан қабылдап, оның әсемдігін танып-білу және оларды қағаз бетіне түсірумен тығыз байланысты. Оқушылар алдымен көркемдік материалдармен (қағаз, қарындаштар, бояулар, саз балшық, ермексаз және т.б.) қасиеттерімен тікелей танысады, көркемдік шығармашылық әрекеттер барысында алынған нәтиежелермен байланысын танып біледі. Айналадағы заттар туралы, материалдар мен жабдықтар туралы білім алуын жалғастыру барысында олардың материал тануға деген ынтасы артады, өзінің ойын, айналадағы дүниеден алған әсерлерін бейнелеу, безендіру арқылы беруге ұмтылысымен сабақтастықта іске асырылады.
Бастауыш білім беру деңгейінде оқытып үйретудің маңызды міндеттерінің бірі ырғақ, симметрия, түстерді ескере отырып, ою-өрнек композициясын құруды білу біліктілігін дамыту болып табылады.
Келесі маңызды міндеті – әр түрлі көркемдік материалдармен шығармашылық жұмыс жасаудың технологиялық білім, білік, дағдыларын және ойын практикалық іске асырудың негізі ретіндегі техникалық орындау тәсілдерін меңгерту. Бастауыш сынып оқушылары қоршаған орта болмысындағы адамдардың, заттардың, үйлердің әшекейлеуін, безендіруін байқайды, көреді, құрылыстағы құру мен бейнелеуді олардың бір заттың айналасында бір-бірімен біріккен түрін көріп, көңіліне тоқиды. Мектепте алған білімін өмірде қолдана білу қабілетімен бірге байланыстырмаған білімнің мәні жоқ. Өнер мен өмірді байланыстырып оқыту – оқытушының міндеті.
«Еңбекке баулу» пәндерінің мазмұнын біріктіріп оқыту ғана емес, сонымен қатар әртүрлі өнер түрлерін, оларға тән жалпы заңдылықтарды, ұғымдарды да тұтастықта қарастырады:
Мәдениеттану: эстетикалық, эстетикалық талғам, өлшем, үйлесімділік, салыстыру, бөлшектер және тұтастық.
Техникалық: бір бөлшектік және көп бөлшектік бұйымдар, материал, құрал-саймандар, заттың бөлігі, үлгі (шаблон); бөлшектерді белгілеу, қайшымен қию, бөлшектерді (желіммен) біріктіру, өңдеу, тігістер.
Көркемдік-бейнелеу: бейнелеу материалы, құрал, сызық, жағылым, түс, симметрия, сурет, ою, орнек, жазықтық және көлемдік бейнелеу, рельеф, мозаика.